iwinclublimited

Hướng Dẫn Chơi Chắn Dành Cho Người Mới Bắt Đầu

I. Bộ Bài

Bộ bài chắn thật đặc biệt và đa dạng, bao gồm 25 quân bài độc đáo, mỗi quân bài đều có 4 lá giống nhau. Như vậy, khi bạn cầm trong tay bộ bài chắn hoàn chỉnh, bạn sẽ có tổng cộng 100 lá bài - một kho tàng phong phú để khám phá và chinh phục trong từng ván chơi.

II. Chia Bài, Bốc Nọc, Bốc Cái

Trong một ván bài, 2 đến 4 người chơi ngồi vòng tròn trên chiếu, mỗi người được chia 19 lá bài. Những lá bài còn lại đặt giữa chiếu được gọi là Nọc.

Cách chia bài: Hai người cùng chia bài (nếu chơi 3 người thì hai người thua ván trước sẽ chia, còn nếu chơi 4 người thì hai người không chéo cánh với người ù ván trước sẽ chia). Mỗi người lấy khoảng một nửa bộ bài và chia đều thành 5 phần (tổng cộng 10 phần nếu có 2 người chia), sẽ thừa từ 0 đến 5 lá. Sau khi chia xong, gộp 5 phần này lại thành 5 phần chung. Năm lá thừa được đưa cho người thắng ván trước để chọn làm nọc.

Chọn nọc và bốc cái: Người thắng ván trước bỏ 5 lá thừa vào một phần bài bất kỳ để làm nọc. Sau đó, họ rút ngẫu nhiên một quân trong nọc, lật ngửa vào một phần bài bất kỳ trong 4 phần còn lại - phần này gọi là bài cái, và quân lật ngửa gọi là Cái.

Việc bốc cái giúp xác định ai sẽ nhận phần bài nào và ai sẽ đánh đầu tiên trong ván:

Từ quân cái, xác định một số (chi là 1, nhị là 2, tam là 3,…). Đếm từ người bốc cái là 1, lần lượt theo chiều tay phải, người tiếp theo là 2, tiếp nữa là 3,… đến số của quân cái là người được phần bài cái và được đánh đầu.

Chẳng hạn, nếu chơi 4 người (A, B, C, D) và B bốc được quân thất vạn. Đếm B là 1, C là 2,… lần lượt sẽ là: B, C, D, A, B, C, D - tức đến 7 (thất) sẽ là D. Vậy D được phần bài cái. Những phần bài còn lại sẽ lần lượt được đưa cho từng người: Phần ngay bên phải phần bài cái được đưa cho A - là người ngay bên phải người được bài cái (D), phần tiếp nữa đưa cho B và phần bên trái bài cái đưa cho C (C bên trái D).

Để dễ nhớ: nhị (lục) tiến, tứ (bát) tụt, tam (thất) đối. Tức là, trong trường hợp trên, B bốc được thất "đối" => người "đối" với B (là D) được cái. Tương tự, nếu B bốc được nhị văn, thì nhị "tiến" => người "tiến" với B (là C) được cái.



III. Chắn, Cạ, Ba Đầu, Què

Chắn: Là 2 quân bài giống hệt nhau, ví dụ: 2 quân chi chi, hoặc 2 quân nhị văn.

Cạ: Là 2 quân bài giống nhau về số, khác chất, ví dụ: 2 quân nhị vạn và nhị văn.

Ba đầu: Là 3 quân cùng số, khác chất, ví dụ: Ba đầu cửu là cửu vạn, cửu văn, cửu sách.

Què: Khi lên bài (sau khi được chia), thường sẽ phải xếp lại bài cho dễ nhìn: Chọn hết các chắn xếp trước, rồi xếp cạ, ba đầu. Những quân lẻ ra gọi là quân Què, xếp ngoài cùng. Những quân này thường được ăn vào hoặc đánh đi để thêm chắn/cạ nhằm hoàn thiện bài để ù.

IV. Đánh Bài

Khi chơi, mỗi người theo lượt (theo chiều tay phải) có thể thực hiện các hành động sau: Đánh, Bốc Nọc, Ăn, Dưới, Chíu, Trả Cửa, Ù.

Đánh: Lấy một quân bài từ tay mình và đặt ngửa xuống chiếu bên tay phải.

Cửa: Khu vực giữa hai người chơi cạnh nhau gọi là Cửa. Cửa bên phải của một người là cửa chì của người đó, còn cửa bên trái là cửa trên và cửa bên phải là cửa dưới. (Cửa trên của một người cũng là cửa chì của người bên trái.)

Bốc Nọc: Bốc một lá từ Nọc và đặt ngửa vào cửa chì.

Ăn: Nếu quân bài dưới chiếu hợp với một quân nào đó trên tay để tạo thành Chắn hoặc Cạ, người chơi có thể Ăn: Nhặt quân dưới chiếu đặt ngửa vào lòng, sau đó rút một quân trên tay đặt ngửa lên trên quân vừa ăn được.

Khi một người vừa bốc, người đó có quyền ăn quân vừa bốc. Nếu không ăn thì hô "Dưới", người bên phải sẽ có quyền ăn. (Nếu người đó cũng không ăn, họ có thể bốc để ăn quân chính họ vừa bốc hoặc lại có thể hô "Dưới".)

Chíu: Nếu có 3 quân bài giống hệt nhau trên tay và dưới chiếu có 1 quân giống vậy, người chơi có thể Chíu quân dưới chiếu dù quân đó được bất kỳ ai bốc hoặc đánh.

(Chú ý: Ăn thì chỉ được ăn quân mình vừa bốc hoặc quân người cửa trên vừa đánh, và phải tới lượt mình mới được ăn. Nhưng Chíu thì có thể Chíu quân do bất kỳ ai bốc hoặc đánh, và chưa cần tới lượt vẫn được Chíu.)

Trả Cửa: Khi một quân được bốc hoặc đánh vào cửa của ai đó, dù chưa đến lượt mình, người chơi vẫn có thể Chíu trước khi người khác ăn (Chíu ưu tiên hơn Ăn). Sau đó, mình phải Trả Cửa bằng cách đánh một quân thế vào chỗ quân mình vừa Chíu để ván chơi được tiếp tục bình thường.

Ù: Mục tiêu của trò chơi là Ù - khi 19 quân của mình (bao gồm cả những quân Ăn được) hợp với một quân vừa bốc từ Nọc (bất kỳ ai bốc) thành 10 bộ (Chắn hoặc Cạ), trong đó có ít nhất 6 Chắn (Chíu được tính là 2 Chắn).

V. Luật Đánh Bài

Khi chơi, người chơi không được vi phạm các luật sau (nếu vi phạm sẽ bị phạt theo mục tính điểm):

Trái vỉ: Khi ăn cạ, phải lấy quân ăn được dưới chiếu bỏ vào lòng, sau đó lấy quân ăn trên tay đặt lên trên quân ăn được. Nếu làm ngược lại là trái vỉ.

Ăn treo tranh: Ăn được thành Chắn nhưng lại ăn Cạ. Ví dụ: Trên tay có cửu vạn và cửu văn, ăn cửu vạn nhưng lại hạ cửu văn xuống chiếu thành cạ (đáng nhẽ phải hạ chắn cửu vạn).
Chíu được nhưng lại ăn thường: Ví dụ: Có 3 quân cửu vạn, bốc được cửu vạn, đáng nhẽ phải Chíu nhưng lại chỉ hạ một quân cửu vạn xuống để ăn thường.

Ăn chọn cạ: Lấy một quân trong cạ sẵn có để ăn cạ. Ví dụ: Có cạ [cửu vạn, cửu văn], lấy cửu vạn ăn cửu sách.

Ăn cạ chuyển chờ: Lấy một quân chờ ù để ăn cạ. Ví dụ: Đã có >= 5 chắn, chỉ què cửu vạn, không có ba đầu. Lấy cửu vạn ăn cửu văn.

Có chắn cấu cạ: Lấy một quân trong chắn sẵn có để ăn cạ. Ví dụ: Có chắn cửu vạn, không có cửu văn, lấy cửu vạn ăn cửu văn.

Bỏ chắn ăn chắn: Trước đã bỏ không ăn chắn này, giờ lại đòi ăn.

Bỏ chắn ăn cạ: Lấy một quân - mà trước đó đã bỏ ăn chắn - để ăn cạ.

Bỏ chắn đánh chắn: Bỏ không ăn 1 con sau lại đánh đúng con đó

Bỏ chắn đánh chắn: Nếu trước đó đã bỏ không ăn một quân chắn, sau đó lại đánh đúng quân đó. Ví dụ, trước đã bỏ không ăn cửu vạn, nếu sau đó lại đánh đúng cửu vạn thì sẽ phạm lỗi.

Đánh cạ ăn cạ: Nếu đã đánh cả một cạ (2 quân) đi thì không được ăn bất kỳ cạ nào nữa. Ví dụ, nếu đã đánh cạ [cửu vạn, cửu văn], sau đó lại ăn cạ [tam văn, tam sách] thì sẽ phạm lỗi.

Xé cạ ăn cạ: Đã đánh một quân, sau đó không được dùng quân cùng hàng đó để ăn cạ. Ví dụ, đã đánh cửu vạn, sau đó lại lấy cửu văn ăn cửu sách.

Đánh một quân rồi sau lại ăn đúng quân đó: Ví dụ, đã đánh một quân cửu vạn, sau lại lấy cửu vạn để ăn cửu vạn khác.

Đánh đôi chắn đi: Ví dụ, đã đánh cửu vạn, sau đó lại đánh tiếp một quân cửu vạn nữa.
Ăn một con rồi sau lại đánh đúng con đó: Ví dụ, đã ăn một quân cửu vạn, sau đó lại đánh cửu vạn.

Ăn cạ rồi lại ăn chắn cùng hàng: Ví dụ, đã lấy cửu văn ăn cửu vạn, sau đó lại ăn chắn cửu (bất kỳ cửu gì).

Đánh cạ khi đã ăn cạ: Ví dụ, đã đánh cả tam văn, tam sách đi (đánh cạ), sau đó lại lấy cửu vạn ăn cửu sách (ăn cạ).

Ăn cạ đánh con cùng hàng: Ví dụ, đã lấy cửu vạn ăn cửu văn, sau đó lại đánh cửu sách.



VI. Cước Xướng

Cước

Khi ù, nếu bài ù có những đặc điểm đặc biệt, người chơi sẽ nhận thêm tiền. Các đặc điểm này được gọi là "Cước". Ví dụ, bài toàn quân đen được gọi là cước Bạch Định.

Chắn (bí tứ) có các cước sau:

Xuông: Bài ù không có đặc điểm gì đặc biệt thì gọi là ù xuông. Tùy thuộc vào quy định của làng, ù xuông có thể được cho phép hoặc không.

Thông: Nếu ván trước ù và xướng đúng, hoặc ván trước treo tranh, ván sau cũng ù thì ván sau được hô cước thông (không áp dụng nếu hòa, xướng sai, bỏ ù, ù báo hoặc ù láo).

Chì: Nếu ù quân ở cửa chì (do mình bốc, hoặc do người khác chíu rồi trả cửa, rồi mình chíu ù).

Phá thiên: Lên bài không có chắn nào, nhưng sau đó vẫn ù được.

Thiên Ù: Người có cái (được chia 20 quân) tròn bài, ù luôn.

Địa Ù: Ù khi chưa qua cửa chì. Có thể ù quân bốc nọc đầu tiên hoặc khi nọc chưa được bốc phát nào (địa chíu ù). Nếu đã qua lượt mình mới ù thì không phải địa ù.

Chíu: Nếu trong ván mình đã chíu 2 phát thì khi ù được hô "2 chíu".

Chíu Ù: Chíu mà tròn bài, ù luôn, có thể ù quân người khác đánh hoặc trả cửa.

Ăn bòn, 2 ăn bòn: Đã có sẵn chắn, tách 1 quân ra để ăn chắn, sau lại lấy quân còn lại ăn chắn tiếp. Nếu ăn bòn 2 phát thì hô "2 bòn".

Ù bòn: Khi bốc được 1 quân mà có thể ăn bòn, nhưng tròn bài, ù luôn.

Thiên khai: Trên tay có 4 quân giống nhau. Có thể có từ 0 đến 5 thiên khai khi ù.

Thập thành: Bài ù có 10 chắn.

Bạch định: Bài ù toàn quân đen.

Tám đỏ: Bài ù có đúng 8 quân đỏ.

Lèo: Có cả cửu vạn, bát sách, chi chi.

Tôm: Có cả tam vạn, tam sách, thất văn.

Bạch thủ: Nếu thiên ù bạch thủ thì có 6 chắn, 4 cạ. Nếu không phải thiên ù thì phải có 5 chắn, 4 cạ, không có ba đầu (què 1 quân), và thêm quân ù vào là vừa tròn 6 chắn.

Bạch thủ chi: Điều kiện như Bạch thủ, với quân ù là chi chi.

Kính tứ chi: Bài ù có đúng 4 quân chi là đỏ.

Hoa rơi cửa phật: Bài có sẵn chắn ngũ vạn, chì bạch thủ nhị vạn.

Đồng tử hái hoa: Bài có bát văn (đồng tử), chì bạch thủ nhị vạn.

Cá lội sân đình: Bài có sẵn chắn ngũ vạn, chì bạch thủ bát vạn.

Cá nhảy đầu thuyền: Bài có ngũ sách, chì bạch thủ bát vạn.

Ngư ông bắt cá: Trên tay có chi chi (2 chi) và 2 ngũ thuyền, chì bạch thủ bát vạn.

Nhà lầu xe hơi hoa rơi cửa phật: Có sẵn chắn ngũ vạn (nhà lầu), chắn tứ vạn (hình cái xe), chì bạch thủ nhị vạn (hoa đào).

VII Điểm Số Khi Xướng

Mỗi cước có một điểm số nhất định khi xướng, và tổng điểm của ván ù là tổng điểm của tất cả các cước xướng. Dưới đây là điểm số của một số cước phổ biến:

Xuông: 1 điểm.

Thông: 1 điểm.

Chì: 1 điểm.

Thiên ù: 3 điểm.

Địa ù: 2 điểm.

Chíu: 2 điểm.

Chíu ù: 3 điểm.

Bạch thủ: 3 điểm.

Bạch thủ chi: 5 điểm.

Kính tứ chi: 6 điểm.

Tám đỏ: 3 điểm.

Bạch định: 3 điểm.

Thập thành: 4 điểm.

Thiên khai: 1 điểm cho mỗi thiên khai.

Tôm: 1 điểm.

Lèo: 2 điểm.

Hoa rơi cửa phật: 6 điểm.

Đồng tử hái hoa: 6 điểm.

Cá lội sân đình: 6 điểm.

Cá nhảy đầu thuyền: 6 điểm.

Ngư ông bắt cá: 8 điểm.

Nhà lầu xe hơi hoa rơi cửa phật: 12 điểm.

VIII Quy Tắc Xướng

Xướng Đúng: Người chơi phải xướng đúng tất cả các cước mình có. Nếu xướng thiếu, người chơi chỉ được tính điểm của các cước đã xướng. Nếu xướng thừa, người chơi phải đền tiền.

Thứ Tự Xướng: Các cước có thứ tự xướng nhất định. Ví dụ, Thông và Chì phải được xướng trước khi xướng các cước như Bạch thủ, Tám đỏ, Lèo,...

Đền Lỗi Xướng: Nếu xướng sai cước, người chơi phải đền tiền cho các người chơi khác. Số tiền đền tùy thuộc vào quy định của làng hoặc bàn chơi.

Các Trường Hợp Đặc Biệt

Ù Láo: Nếu một người chơi xướng ù nhưng thực tế không đủ bài ù hoặc xướng sai cước quá nhiều, sẽ bị phạt đền ù láo. Quy định phạt đền thường rất nặng.

Ù Báo: Nếu một người chơi để lộ bài hoặc có hành vi gian lận dẫn đến việc bài ù của người khác bị ảnh hưởng, sẽ bị phạt ù báo.

Treo Tranh: Nếu một người chơi bỏ ù (không ù khi có cơ hội) và sau đó ù trong ván tiếp theo, sẽ được tính là Thông (nếu là bỏ ù hợp lệ).



Kết Luận

Chắn là một trò chơi đòi hỏi sự tinh tế và hiểu biết sâu sắc về các quy tắc và cước xướng. Việc nắm vững các cước và biết cách xướng đúng không chỉ giúp người chơi giành chiến thắng mà còn tránh được những lỗi phạt không đáng có. iWin chúc bạn chơi chắn vui vẻ và thành công

Mời bạn đọc xem thêm các biết viết khác của iWin: https://iwin.limited/